Archiwum

Nasza działalność komunikacyjna polega nie tylko na tym, żeby opisywać wydarzenia, lecz również oceniać je w sposób emocjonalny lub ekspresywny. Niniejszy artykuł poświęcony jest opisowi fenomenów kategorii oceny, ekspresywności i emotywności na materiale języka rosyjskiego. Autor proponuje kryteria wyodrębnienia konkretnego rodzaju oddziaływania i poddaje go szczegółowej analizie na materiale słownictwa rosyjskiego. Wyniki zaprezentowanego słownika wartościującego mogą być wykorzystane zarówno do opisu leksykograficznego, jak i w przekładzie automatycznym, a także w procesie nauczania języka rosyjskiego jako obcego.

Słowa kluczowe: semantyka, pragmatyka, ocena emocjonalna, język rosyjski, ekspresywność, emotywność, leksykografia

Obiektem naszego badania jest dwumian: partykuła  harf  + rzeczownik w języku arabskim. Konkretnie huruf al-dżar. W podręcznikach do nauczania języka arabskiego a także według wielu badań na podstawie języka angielskiego oraz polskim zostało ustalone, że al-dżar to genetiv.W przypadku gramatyki kontrastywnej angielsko-arabskiej analiza porównawcza jest jak najbardziej owocna, ale w kontekście nauczania Polaków języka arabskiego, gdzie w języku polskim występuje siedem przypadków, sprawa wymaga rewizji. Na podstawie gramatyki języka arabskiego najpierw wymienimy te partykuły, a potem porównamy, analizując odpowiedni przypadek oraz jego strukturę w języku polskim.

Słowa kluczowe: huruf al-dżar-przypadki-genetiv-gramatyka kontrastywna-gramatyka arabskiego.

Praca podejmuje próbę charakterystyki pozwu w zakresie aspektu strukturalnego, pragmatycznego, poznawczego i stylistycznego. Pozew, bez wątpienia zaliczany do gatunków urzędowych, wykazuje cechy podania czy wniosku i poddany jest sformalizowanej strukturze. Jego występowanie jest zawężone tylko do instytucji sądowych. Surowa forma tego gatunku odrzuca zastosowanie ogólnie przyjętych, choćby w podaniach zwrotów grzecznościowych. Jednak w swej najważniejszej części – uzasadnieniu – pozew okazuje się być tworem silnie zindywidualizowanym, zależnym od kompetencji językowej i prawnej autora. W tym zakresie autor sam określa swój styl, który zależny jest od jego sytuacji życiowej i towarzyszących emocji.

Słowa kluczowe: pozew, gatunek, styl, tekst, nadawca, odbiorca

Niniejszy artykuł porusza kwestię pochodzenia i rozwoju leksyki języka rosyjskiego i tureckiego z uwzględnieniem aspektu socjolingwistycznego. Uwaga autorów skupia się głównie wokół losu zapożyczeń o charakterze książkowo-piśmienniczym przenikających do języka rosyjskiego i tureckiego z języków o dawnej tradycji literackie.

            Po pierwsze są to zapożyczenia z języka arabskiego i perskiego do języków turkijskich, w tym także do tureckiego. Po drugie – omówione zostały turcyzmy w języku rosyjskim i innych językach słowiańskich. Po trzecie – zbadano wpływ języka rosyjskiego na języki grupy tureckiej byłego Związku Radzieckiego. Czwarty kierunek badań związany jest z analizą anglicyzmów we współczesnym języku tureckim.

Słowa kluczowe: zapożyczenia językowe, leksykologia, socjolingwistyka, język rosyjski i języki słowiańskie, języki turkijskie, język turecki, arabski, perski, angielski

«Над кем смеётесь?», или о специфике создания комического в украинском языке (на примере романа О. Черногуза «Аристократ из Вапнярки»)

Zjawisko humoru można badać na różnych poziomach jego manifestacji, zarówno w ujęciu jednostkowym, jak i globalnym. Jednocześnie indywidualny aspekt humoru nie zaprzecza swoistości jego narodowego kolorytu, ponieważ rozumienie humoru, śmieszność i komizm kształtuje się historycznie w ramach wyobrażenia osoby o konkretnym tle kulturowym, poglądzie świata, ideologii i faktach dotyczących rzeczywistości, które otaczają nie tylko jedną osobę, ale grupę jednostek, a szerzej - naród.

W artykule omówiono lingwistyczną analizę specyfiki humoru narodowego. Zdefiniowane zjawisko jest uważane za indywidualne na ogólnopolskim przykładzie dwóch blisko spokrewnionych języków: ukraińskiego i rosyjskiego, w ujęciu porównawczym.

Jako konkretny przykład przejawu takiej specyfiki narodowej została przytoczona powieść współczesnego ukraińskiego satyryka, pisarza O. Czornohuza. Liczne przykłady zaczerpnięte z tekstu (w większości stałe porównania), a także osobiste spostrzeżenia na temat mowy potocznej Ukraińców, opisywane są w sposób kontrastywny jako specyfika ukraińskiego humoru. Podkreślona została narodowa tożsamość ukraińskiego humoru, dokonano analizy narodowych obrazów związanych z tworzeniem komicznego efektu charakterystycznego dla ukraińskiej kultury śmiechu, zakorzenionej w specyfice sztuki ludowej.

Słowa kluczowe: język ukraiński, frazeologia, trwałe wyrażenia porównawcze, idiomy, kulturologia, humor w języku i literaturze  

Фразеологизмы в словарях польского преступного жаргона, изданных до 30-х годов XX века

W niniejszym artykule dokonano przeglądu słowników polskiej gwary przestępczej, które zostały opublikowane do lat 30. XX wieku. XX wiek. Szczególną uwagę zwrócono na słowniki i dzieła XIX wieku, ponieważ w tym czasie powstaje większość dzieł leksykograficznych takich autorów jak Estreicher, Kurka, Ludwikowski i Walczak. Szczególne miejsce zajmuje praca H. Ułaszyna, który na podstawie twórczości K. Rusieckiego opracował słownik odzwierciedlający gwarę przestępczą z lat czterdziestych XIX wieku. Zwrócono uwagę na jednostki frazeologiczne wybrane z utworów leksykograficznych wspomnianych autorów, a także S.Udzieli, J. Los, J. Jaworskiego  i A. Landau. Podjęta została próba porównania czterech słowników z punktu widzenia zawartości w nich niektórych jednostek frazeologicznych, a także wyjaśnienia przyczyn rozbieżności. Otrzymane wyniki wraz z hipotezą o pochodzeniu przytaczanych jednostek frazeologicznych przedstawiono w tabeli.

Słowa kluczowe: frazeologia, gwara przestępcza, etymologia, polska leksykografia

Из этнической истории Прибайкалья

W artykule omówiono niektóre zagadnienia związane z historią etniczną Przybajkala. Wejście Syberii Wschodniej w skład Państwa Rosyjskiego. Zachowanie i rozwój rosyjsko-buriackiej dwujęzyczności mogą i powinny stać się ważnym elementem tożsamości regionalnej Syberii Wschodniej, pełniąc istotną rolę w rozwiązywaniu dalekosiężnych zadań związanych z formowaniem państwa.

Słowa kluczowe: paleolingwistyka, etniczny, język buriacki, Buriat, Przybajkale, historia

Jednym z podstawowych założeń dydaktyki obcojęzycznej jest nauka poprzez sensowne działanie. Pojęcie „sensownego działania” będzie zawsze w jakiś sposób nieostre, ponieważ sens nadawany jest działaniom przez konkretne jednostki, czyli mamy tu do czynienia z subiektywną oceną. Nie jest więc łatwo nadać sens działaniom lekcyjnym w formalnym nauczaniu języka obcego, chociażby z powodu liczby osób uczestniczących zwykle w jednej lekcji. Ale nie jest to niemożliwe. W niniejszym artykule wychodzi się z założenia, że jedną z wielu możliwości usensownienia procesów dydaktycznych na lekcji języka obcego jest prowadzenie przez nauczyciela treningu twórczego myślenia oraz treningu strategicznego, obu zintegrowanych z celami i treściami regularnych zajęć. Wybór ten uzasadnia się paradygmatem konstruktywistycznym, współczesnymi potrzebami edukacyjnymi oraz bieżącymi uwarunkowaniami społecznymi – po to, by ostatecznie przejść do zaprezentowania aplikacji glottodydaktycznych w ramach wspomnianych treningów.

Słowa klucze: trening twórczego myślenia, trening strategiczny, sensowne działanie na lekcji języka obcego

W ostatnich czasach zainteresowanie nauczaniem/uczeniem się języka obcego gwałtownie wzrosło. Zanik granic, podwyższona mobilność oraz łatwiejszy dostęp do informacji przyczyniły się do wzrostu świadomości językowej wśród uczących się. Wyłoniła się również nowa dziedzina badań jaką jest analiza dyskursu uczniowskiego w klasie językowej.

Poniższy artykuł skupia się na trójjęzyczności formalnej. Zostaje w nim dokonana analiza wypowiedzi uczniów podczas zajęć z języka francuskiego w pierwszej klasie liceum. Na podstawie pozyskanych danych autorka próbuje ustalić rolę języka angielskiego w procesie akwizycji języka francuskiego.

Słowa kluczowe: język angielski, język francuski, nauczanie języka obcego, trójjęzyczność, dyskurs uczniowski, kontekst formalny, liceum

Współczesne nauczanie języków obcych, w tym specjalistycznych, powinno odzwierciedlać zmiany jakie zachodzą w dydaktyce szkolnictwa wyższego (są one także zauważalne w nauczaniu w szkolnictwie na poziomie podstawowym i średnim), ale również powinno być dostosowane do potrzeb i preferencji dorosłych uczestników kursu - studentów. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wykorzystania jednej z ogólnodostępnych aplikacji do nauczania leksyki na poziomie akademickim. Taki sposób nauczania to z jednej strony zachęcenie studentów do nauki, a z drugiej wyjście im naprzeciw i dostosowanie formy do ich potrzeb i oczekiwań. Jest to metoda tzw. treningu językowego doskonale wpisująca się w nurt nowoczesnej dydaktyki uniwersyteckiej, która pozwala na optymalne wykorzystanie czasu nauki zarówno na sali wykładowej jak i poza nią. Studenci dzięki takiej propozycji pracy własnej nad określonym materiałem leksykalnym zyskują więcej czasu na ćwiczenie umiejętności komunikowania się w czasie zajęć z wykładowcą i dzięki tak przeprowadzonemu treningowi językowemu są przygotowani do posługiwania się językiem docelowym w swoim przyszłym środowisku

Słowa kluczowe: język specjalistyczny, język medyczny, nauczanie uniwersyteckie, nowoczesne technologie, komunikowanie

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników eksperymentu pilotażowego badającego efektywność przyswajania materiału leksykalnego specjalistycznego w języku angielskim jako obcym w nauczaniu profesjolektów za pomocą metody tradycyjnej i nauczaniu w formule blended-learning. W pierwszej części przedstawiona zostanie koncepcja nauczania metodą blended-learningową. W części drugiej natomiast opisane zostanie badanie autorki oraz wyniki, jakie zostały uzyskane.

Słowa kluczowe: język specjalistyczny, profesjolekt medyczny, metoda tradycyjna, blended-learning

Wiek rozpoczęcia obowiązkowej nauki języka obcego stopniowo się obniża zarówno w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej. W kilku państwach członkowskich, włączając Polskę, obowiązek ten dotyczy już dzieci uczęszczających do przedszkoli. W zaistniałej sytuacji istotne staje się badanie różnych aspektów nauczania języka obcego na tym poziomie. Celem artykułu jest skupienie się na rodzicach dzieci w wieku 3-5 lat i ich roli w tym procesie. W życiu kilkuletniego dziecka rodzic jest wzorcem różnych zachowań, stąd jego wpływ na edukację wydaje się znaczący. W tekście przedstawione zostaną wyniki ankiet przeprowadzonych wśród rodziców dzieci w wieku 3-5 lat. Omówione zostanie m.in. to, co rodzice właściwie wiedzą i myślą o procesie uczenia się języka w tak wczesnym wieku.

Słowa kluczowe: przedszkole, dzieci, rodzice, nauczanie języków obcych

Опыт стандартизированного описания лингводидактических источников (на материале учебников русского языка для поляков XVIII века)

Artykuł zawiera propozycję jednej z form opisu źródeł glottodydaktycznych, która uwzględnia: po pierwsze dotychczasowe sposoby opisu rozmaitych dokumentów, zwłaszcza próbę sporządzenia formularza do standaryzowanego opisu prac lingwistycznych (B. Colomb and A. Pelfren) i po drugie – potrzeby badaczy z dziedziny glottodydaktyki. Podane są przykłady sporządzenia w tej postaci informacji o podręcznikach języka rosyjskiego dla Polaków autorstwa M. Lubowicza, F.J. Makulskiego i M.G. Zubakowicza (XVIII wiek).

Słowa kluczowe: historia glottodydaktyki, glottodydaktyczne materiały źródłowe, standardowa forma opisu materiałów źródłowych, podręczniki języka rosyjskiego dla Polaków, wiek XVIII, Mikołaj Lubowicz, Franciszek Makulski, Marcin Zubakowicz

Celem artykułu jest ukazanie trudności, jakich może doświadczać dziecko dwujęzyczne podczas jednoczesnego przyswajania dwóch języków oraz wskazanie nauczycielom sposobów na przezwyciężenie tychże trudności i podniesienie sprawności językowej dziecka bilingwalnego. W artykule zaprezentowano błędy językowe popełniane przez czternastoletniego chłopca mieszkającego w Australii. Analiza jego błędów językowych oraz wnioski na temat poziomu językowego w odniesieniu do polszczyzny, w zakresie umiejętności budowania zdań poprawnych pod względem leksykalnym i gramatycznym, pozwoliły na wskazanie konkretnych działań, jakie powinien podjąć lektor w celu podniesienia poziomu językowego chłopca w języku drugim.

Słowa kluczowe: bilingwizm, dwujęzyczność, błąd językowy.